ĐỂ THOẢI MÁI TRÊN GIAN ÁP MÁI

Một số gia chủ thường thắc mắc về việc khai thác không gian áp mái theo kiểu nhà ở bên phương Tây. Khi thiết kế nhà vườn hoặc nhà mái dốc với nhiều khoảng trống trên mái, câu hỏi tương tự xuất hiện: khoảng trống đó khá hấp dẫn mà sao ít bố trí công năng?

Để giải thích cho vấn đề “tuy nhỏ mà cũng có lấn cấn” này, Kiến Xanh qua kinh nghiệm làm nhà thực tiễn có thể điểm qua vài ý cơ bản sau:

Các vấn đề chồng chéo

Các gian áp mái theo kiểu ở phương Tây phù hợp với dạng khí hậu ôn đới lục địa hoặc hải dương – nơi nhiệt độ và lượng mưa trung bình từ mức thấp đến vừa. Nhà cửa xứ nhiệt đới thì ngược lại, các đặc thù khí hậu như nắng mưa nhiều, độ ẩm cao… khiến việc sử dụng tầng áp mái ít hiệu quả hơn. 

Thuở nhỏ, nhiều người mơ ước được trốn trên lên gian áp mái đọc truyện hay cất giấu đồ chơi… Khi trưởng thành, giấc mơ đó khó thành hiện thực bởi các vấn đề về kỹ thuật và kinh tế. Cất nóc lợp mái xong là thở phào nhẹ nhõm, ít ai lên đấy vì leo cầu thang mỏi chân, bộ mái dù làm đơn giản hay cầu kỳ chỉ dành chủ yếu cho mục đích bao che, hoặc thể hiện hình thức bên ngoài mặt tiền.

Tuy vậy, khi đến các công trình xưa, hay vào resort, ghé nhà hàng được thiết kế theo phong cách truyền thống, dễ thấy nhiều không gian có bộ khung lợp mái (tấm lợp hiện đại, hoặc ngói, tranh, rơm rạ…) sao mà thật đẹp, thật khéo. 

Không ít du khách chịu khó trả tiền để được “tận hưởng” những góc mái mộc mạc đầy chất đồng quê thế này.

Dùng gian áp mái hợp lý là tổng hòa các vấn đề cần giải quyết giữa công năng và thẩm mỹ, kinh tế và kỹ thuật. Nhưng cơ bản nhất vẫn xuất phát từ đặc trưng môi trường, và có nhiều cách xử lý tùy từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể.

Tận dụng gian áp mái giúp mở rộng công năng của một công trình (trái) hoặc mở rộng khoảng không cho nhà.

Khéo tận dụng gian áp mái:

Không chỉ những nhà ít diện tích cần tận dụng gian áp mái, một số biệt thự rộng rãi cũng có thể sử dụng không gian này như một nét độc đáo riêng, đưa lên đây các phòng sinh hoạt gia đình, giải trí, hoặc cả phòng ngủ. Có một số vấn đề cần lưu ý về sử dụng và kỹ thuật như sau:

• Nhiệt độ dưới mái khá cao, nên dùng màu nhạt để giảm bớt cảm giác nóng nực, cũng như có đủ hệ thống quạt hút gió, khoảng cách nhiệt tốt. Các xà nhà, kèo lợp mái… có thể đóng trần che lấp hoặc kê đồ đạc sao cho giảm va chạm, tránh cảm giác đè nén, bất ổn với người sử dụng. Nếu không thể đóng trần vì chiều cao hạn chế, có thể đặt tủ đồ hay kệ sách bên dưới dầm chéo để tận dụng không gian, hạn chế đi vào góc xéo thấp đó. Khai thác không gian chính sao cho việc sinh hoạt diễn ra tại vùng cao và rộng, đẩy các khu vực kệ, tủ đồ trang trí… vào những “góc chết”. 

• Sử dụng vật liệu cách nhiệt và chống thấm tốt ở gian áp mái. Là nơi sinh hoạt thường xuyên, bề mặt dưới mái được xử lý hoàn thiện sẽ vệ sinh, tiện dụng và thẩm mỹ. Đóng trần là một giải pháp tốt: làm nghiêng theo mái hoặc làm hình vòm cong, giật cấp, đóng ngang bằng, hoặc phối hợp nhiều kiểu trần… tùy theo hình dáng mái. Vì ngói hay tôn là các vật liệu có khả năng bị thấm dột và truyền nhiệt nên tấm trần cần vật liệu có khả năng chống thấm và cách nhiệt cao, dễ dàng hoàn thiện bề mặt theo ý muốn.

Phòng ngủ, góc làm việc bố trí trên phần áp mái khá hiệu quả, trần dùng tấm thạch cao cách nhiệt.

• Dù sử dụng gian áp mái làm gì thì phải lưu tâm đến yếu tố thẩm mỹ bên ngoài của bộ mái đó. Nên làm một mái nhà vừa đủ, tương xứng về vật liệu và màu sắc với toàn nhà. Tránh việc tận dụng bên trong khiến gian áp mái trở nên quá tải, hoặc ngược lại, vì hình thức bên ngoài phô trương mà úp những “chiếc nón kỳ dị” và phiền phức lên đầu ngôi nhà của mình.